CMK Nedir ?
CMK, Türkiye’de ceza muhakemesinin nasıl yapılacağını belirleyen kanundur. CMK, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun kısaltmasıdır. CMK, 4 Aralık 2004’te kabul edilen ve 1 Haziran 2005’te yürürlüğe giren 5271 sayılı kanunla yasalaşmıştır. CMK, 4 Nisan 1929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nu yürürlükten kaldırmıştır.
CMK, ceza muhakemesine katılan hakim, savcı, avukat, müdahil, şüpheli, sanık, hükümlü, mağdur, suçtan zarar gören, tanık ve bilirkişiler ile kolluk kuvvetlerinin hak ve yetkileri ile yükümlülüklerini belirler. CMK, ayrıca korumaya ilişkin tedbirleri ve mahkeme kararlarına karşı denetim yollarını soruşturma ve kovuşturma evrelerinde düzenler.
CMK, insan haklarına saygılı bir ceza muhakemesi sistemi oluşturmayı amaçlar. CMK, yakalanan kişi veya sanığın ifade alma sırasında bir veya birden fazla müdafi hukuki yardımdan yararlanma hakkını tanır. CMK, yakalanan kişi veya sanığın kendisine yöneltilen suçun ne olduğunu bilme hakkını ve susma hakkını güvence altına alır. CMK, yakalanan kişi veya sanığın müdafi ile her zaman ve konuşulanları başkalarının duymayacağı bir ortamda görüşme hakkını sağlar.
CMK, baroların da önemli bir görevini ifade eder. Barolar, hukukun üstünlüğü ve insan haklarının savunulması görevi verilmiş kurumlardır. Barolar, CMK kapsamında yakalanan kişi veya sanığa tayin edilecek müdafi için ilgili hiçbir bedel ödemeyeceği şekilde bir avukat ataması yapar. Barolar, böylece ceza muhakemesinde adaletin sağlanmasına katkıda bulunur.