Masumiyet Karinesi Nedir ?
Masumiyet karinesi, bir kişinin suçlu olduğu kesin olarak kanıtlanana kadar suçsuz sayılması ilkesidir. Bu ilke, hukukun temel ilkelerinden biri olup, insan haklarına saygı ve adil yargılama hakkının güvencesidir. Masumiyet karinesinin hukuki dayanağı, Türkiye’de Anayasa’nın 38. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesidir. Masumiyet karinesinin niteliği ise, hem bir insan hakkı hem de bir usul ilkesi olarak kabul edilmektedir. Masumiyet karinesi, yargılama sürecinde sanığa lehine olan şüphelerin yararına yorumlanmasını ve suç isnadının iddia makamına ait olmasını sağlar. Masumiyet karinesi, aynı zamanda devletin keyfi müdahalelerine karşı bireyleri korur ve adaletin sağlanmasına katkıda bulunur.
Masumiyet Karinesinin Hukuki Dayanağı
Masumiyet karinesi, hukukta bir kişinin suçluluğunun kesin olarak ispat edilinceye kadar suçsuz sayılması ilkesidir. Bu ilke, demokratik ülkelerde adil yargılanma hakkının bir parçası olarak kabul edilir. Masumiyet karinesinin hukuki dayanağı, ulusal ve uluslararası mevzuatta bulunmaktadır. Örneğin:
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 38. maddesinin 4. fıkrası, “Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse suçlu sayılamaz.” şeklinde masumiyet karinesini düzenlemiştir.
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinin 2. fıkrası, “Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar suçsuz sayılır.” şeklinde masumiyet karinesini belirtmiştir.
- Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 11. maddesi, “Herkes, yürürlükteki yasalara göre suç teşkil eden bir fiilden dolayı veya cezai sorumluluğuna ilişkin herhangi bir durumda mahkûm olmadıkça suçlu sayılmaz.” şeklinde masumiyet karinesini ifade etmiştir.
Masumiyet karinesi, kişilerin haksız yere cezalandırılmasını önlemek, suçlamaların delillerle desteklenmesini sağlamak ve yargılama sürecinde sanığa saygı duymak amacıyla önemli bir hukuk ilkesidir. Bu ilke, aynı zamanda kişilerin onurunu, şerefini ve itibarını korumaya da katkı sağlar. Masumiyet karinesinin ihlali ise, kişilerin temel hak ve özgürlüklerine zarar verir ve adalet duygusunu zedeler.